Czym jest TENS?

Bezpieczny sposób na walkę z bólem - nawet w domowym zaciszu

Jeśli szukasz skutecznego, bezpiecznego i dostępnego sposobu na złagodzenie bólu - być może natknąłeś się na skrót "TENS". Ale co on właściwie oznacza? Czy to działa? Czy można używać TENS samodzielnie w domu? Spokojnie - wszystko wyjaśniamy krok po kroku.

TENS - co to właściwie znaczy?

TENS to skrót od angielskiego wyrażenia Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation, co po polsku oznacza przezskórną elektryczną stymulację nerwów. Brzmi skomplikowanie, ale zasada działania jest bardzo prosta:

• Urządzenie TENS przesyła delikatne impulsy elektryczne przez skórę do nerwów w miejscu, gdzie odczuwasz ból.
• Te impulsy hamują przewodzenie sygnałów bólowych do mózgu i jednocześnie stymulują wydzielanie endorfin - naturalnych substancji przeciwbólowych organizmu. Czyli dwa naturalne mechanizmy przeciwbólowe organizmu stymulowane za pomocą TENS.

W efekcie czujesz ulgę bez użycia leków, a co najważniejsze - możesz z tej metody korzystać bezpiecznie i wygodnie w domu.

Jak działa elektrostymulacja TENS?

• Blokuje ból – impulsy elektryczne "zakłócają" przekazywanie sygnałów bólowych przez nerwy do mózgu. Następuje blokada tzw. "bramki bólowej", trochę jak ściszenie radia - ból przestaje być "słyszalny" dla mózgu.
• Pobudza produkcję endorfin, które uśmierzają dolegliwości bólowe, uspokajają i rozluźniają mięśnie.
• Wspiera leczenie - TENS nie usuwa przyczyny bólu, ale skutecznie zmniejsza jego odczuwanie, co sprzyja aktywności i regeneracji.

Na jakie dolegliwości pomaga TENS?

Elektrostymulacja TENS jest wykorzystywana m.in. w takich przypadkach jak:

• Bóle kręgosłupa (lędźwiowego, szyjnego)
• Bóle stawów i choroby zwyrodnieniowe
• Bóle mięśni po treningu lub przeciążeniu
• Rwa kulszowa, neuropatie obwodowe
• Bóle menstruacyjne (zobacz: aparat OVA+)
• Bóle porodowe (zobacz: aparat MH8200P)
• Bóle pooperacyjne i pourazowe
• Migrena (zobacz: aparat Mynd)

Metoda jest bardzo uniwersalna - dlatego coraz częściej polecają ją fizjoterapeuci, a nawet lekarze rodzinni.

Stymulacja TENS posiada nawet zastosowania wykraczające poza terapie przeciwbólowe. Przykładem jest wykorzystanie prądów TENS terapiach logopedycznych (zobacz: aparat LogoTENS).

Czy TENS można stosować w domu?

To jedno z najczęstszych pytań – i odpowiedź brzmi: tak, jak najbardziej!

Dzisiejsze aparaty TENS są:

• Niewielkie i łatwe w obsłudze - większość urządzeń mieści się w dłoni i posiada czytelne ekrany, automatyczne programy i intuicyjną nawigację.
• Bezpieczne - pod warunkiem przestrzegania kilku prostych zasad (patrz dalej), nie musisz się obawiać o skutki uboczne.
• Dostępne bez recepty - możesz kupić je samodzielnie i od razu zacząć terapię.

Wiele osób na początku ma pewne obawy - "czy to jest bezpieczne?", "czy na pewno dobrze to podłączę?". To zupełnie naturalne, ale w praktyce okazuje się, że obsługa aparatu TENS jest prostsza niż obsługa ekspresu do kawy.

Jak używać TENS w domu - krok po kroku

1. Naklej elektrody na skórę - zgodnie z instrukcją, w okolicy bólu (np. po obu stronach kręgosłupa).
2. Wybierz odpowiedni program - urządzenia mają predefiniowane programy, albo na konkretne miejsca ciała albo na określone rodzaje bólu.
3. Ustaw natężenie impulsów - zaczynaj od niskiego poziomu, tak by odczuwać delikatne mrowienie, ale bez bólu.
4. Zrelaksuj się - sesja zabiegowa trwa zwykle 20-40 minut.

Czy TENS ma przeciwwskazania?

Tak, jak każda metoda elektroterapii, TENS ma pewne ograniczenia:

• nie stosujemy przy wszczepionym rozruszniku serca
• nie stosujemy w okolicy szyi, w poprzek głowy lub klatki piersiowej
• nie można stosować u osób z padaczką
• nie używamy na uszkodzoną skórę, również przy nowotworach
• nie stosujemy u kobiet w ciąży bez konsultacji z lekarzem

Zawsze warto skonsultować się z fizjoterapeutą lub lekarzem, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości.

Kiedy TENS nie działa?

Choć TENS to skuteczna i bezpieczna metoda walki z bólem, nie zawsze przynosi oczekiwane efekty – i nie we wszystkich przypadkach będzie odpowiednim wyborem.

• Nie każdy typ bólu reaguje na TENS - TENS nie sprawdza się np. przy bólu zębów, czy bólach trzewnych, ponieważ impulsy nie mają wpływu na głębokie struktury wewnętrzne ani na przyczyny bólu o podłożu naczyniowym.
• Indywidualna reakcja organizmu - u części osób (ok. 20–30%) metoda TENS może nie przynosić wyraźnej ulgi, mimo poprawnego stosowania. Powinna jednak przynajmniej ograniczyć odczuwanie bólu.
• Błędy w stosowaniu – niewłaściwe ułożenie elektrod, zbyt niskie natężenie impulsów albo zbyt krótki czas terapii mogą ograniczać skuteczność metody. Ponadto, niektóre terapie TENS wymagają dedykowanego aparatu z uwagi na specyficzny sposób aplikacji, np. przy migrenie, czy bólach waginalnych. 
• Habituacja - układ nerwowy przyzwyczaja się z czasem do tego samego bodźca i przestaje reagować, co osłabia efekt przeciwbólowy. Przy dłuższych terapiach zalecane jest różnicowanie programów zabiegowych i stosowanie programów z modulacjami parametrów.

TENS to narzędzie, które może znacząco poprawić jakość życia - ale tylko wtedy, gdy jest stosowane we właściwy sposób i przy odpowiednich wskazaniach. Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z fizjoterapeutą lub napisz do nas.

Jak długo utrzymuje się efekt przeciwbólowy?

Od kilkunastu minut do kilku godzin. Zależy to od następujących czynników:

1. Rodzaj bólu
   • Ból ostry (np. pourazowy, napięciowy) – efekt może być krótszy, ale wyraźniejszy
   • Ból przewlekły (np. rwa kulszowa, zwyrodnienie stawów) – wymaga częstszych sesji, ale z czasem może dawać coraz dłuższe okna ulgi.
2. Parametry stymulacji
   • Użycie programu rekomendowanego do danego rodzaju bólu czy obszaru - nie jest to jednak ścisła reguła i często warto poeksperymentować z różnymi programami,
   • Zastosowanie programu z modulacją (zmiennością częstotliwości, czy szerokości impulsu) albo z efektem uderzeń (burst) pomaga uniknąć habituacji i wydłuża efekt.
3. Regularność stosowania
   • Im częściej i systematyczniej stosujesz TENS, tym większa szansa na przedłużenie efektu.
   • U części pacjentów działanie TENS może się kumulować - czyli z czasem ból wraca słabiej i rzadziej.
4. Indywidualna wrażliwość
   • Każdy organizm reaguje inaczej - niektórzy czują ulgę już po kilku minutach i na wiele godzin, inni potrzebują więcej sesji, by efekt był stabilny.

Na szczęście stosowanie zabiegów TENS nie ma specjalnych ograniczeń. Typowa sesja trwa 20-40 minut. Między sesjami należy tylko utrzymywać odpowiednie przerwy (przynajmniej 1 godzinne) z uwagi na wrażliwość skóry i warto pamiętać o zjawisku habituacji.

TENS - pierwszy krok do życia bez bólu

Dzięki elektrostymulacji możesz odzyskać kontrolę nad swoim ciałem. Bez tabletek. Bez skutków ubocznych. Bez wychodzenia z domu.

Jeśli czujesz, że ból odbiera Ci radość z codzienności - wypróbuj aparat TENS. To bezpieczny, nowoczesny sposób, z którego korzystają tysiące osób na całym świecie. Metoda jest często stosowana w gabinetach fizjoterapii.

Zobacz wszystkie elektrostymulatory TENS dostępne w sklepie diaMedica.pl i znajdź model idealny dla siebie. Rozważ też zakup elektrostymulatora bardziej uniwersalnego, który przyda się również do innych celów lub oferuje bardziej kompleksowe zabiegi przeciwbólowe.

Masz pytania? Obawy? Napisz do nas - pomożemy Ci dobrać urządzenie.

Dowiedz się więcej:

• Co to jest elektrostymulacja? Praktyczny przewodnik
• Blog specjalistyczny: elektrostymulator.eu
• Blog specjalistyczny: medyczny_blog.pl - TENS